Наумакија (од наус=брод и махи=битка) е вештачка битка на вода со вистинска или симултана употреба на оружја познати уште во XII век п.н.е во стариот Египет што се огледа од прикази на гробница во Ал Гиси.

Воените лукавства (eng, ruse, strategem, franc. strategeme, deception, ruse de guerre, ital. Stratagemma, germ. Kriegslist) се збир од активности со кои непријателот се доведува во заблуда за да постапува како што му одговара на противникот.

Според преданијата произлезени од богатата Александриска библиотека, спуштањето на првото нукачко ѕвоно на светот во море е дело на Македонците.

Во времето на Византиско-македонските царски династии но и воопшто во Византиско време под поимот “кламис”, се подразбирала убава царска наметка.