Наумакија (од наус=брод и махи=битка) е вештачка битка на вода со вистинска или симултана употреба на оружја познати уште во XII век п.н.е во стариот Египет што се огледа од прикази на гробница во Ал Гиси.

Зоолошките истражувања во Македонија се започнати главно во II половина на XIX век.

Во средината на IV век п.н.е во македонската постојана војска, пешадијата е главно пополнувана од селанството а коњицата од племството и земјопоседничката аристократија.

Во почетокот на XX век во Македонија како дел од турската империја не постоеле услови за поттик на унапредување од застарениот начин на земјоделско производство.