На подрачјата од Македонија врз основ истражувањата на енолитот (бакарното време), се издвојува регионална културна група во Пелагонија, т.н.р “Шуплевец – Бакарно Гумно“.
Со крајот на IV милениум п.н.е, се преминува од неолит во метално време.
Селото Наколец е денес во тажна состојба а по бројните иселувања што во околните градови, што по прекуокеанските, а особена дестинација се САД. Селото е слика интересна за анализа како изгледал амбиентот на наколните населби но и воопшто за населбите на вода.
Наколните населби во Македонија (Устие на Дрим и Црквени Ливади с.Враништа, Струшко, Наколец Ресенско и др.) се посебно интересни за анализа зашто суштествуваат низ различни периоди со спецификите на секој од нив.
Еволуцијата на неолитот во Македонија е поделена во три фази: ран, среден и доцен и неколку интерни подфази.
Со неолитот (7000-3500 год. на ст.ера) започнува најреволуционерната етапа од културно-историскиот развој на човештвото. Неолитскиот човек во Европа дошол од југ и југоисток, во повеќе генерации со подобрувањето на климата и вегетацијата.
По потекло Македонец, некаде од Струмица.
За време на Јустинијан I (527-565) византиската војска прави неколку реорганизации и зајакнувања. Во рамките на тоа, посебно се зајакнува коњицата која е составена од тешка и лесна коњица слично како и кај Александар Македонски.
Децимирањето (лат.”decimatio” = десеткување) е вид казна врз воени единици дела на кои не можело да им се утврди вистинскиот виновник.
Асемановото евангелие претставува старомакедонски глаголски споменик од XI век пишувано во Македонија.
Мастифот е борбено куче со најнепробојна кожа, но денес малку се знае дека Англичаните малку претерале кога си го регистрираа како свое автохтоно куче.